Medicijngebruik en een magnesiumtekort
Bij gebruik van bepaalde medicijnen of van meer dan vijf medicijnen tegelijkertijd zien onderzoekers vaker lage magnesiumwaarden of -tekorten. Dat blijkt uit een recente publicatie in Clinical Nutrition over magnesiumonderzoek bij ouderen. ‘Magnesiumtekorten in de zorg bij ouderen verdienen meer aandacht’ constateren de onderzoekers van het PanDeMics project, waar dit onderzoek deel van uitmaakt.
Wout van Orten-Luiten is projectleider van het PanDeMics project, waarin de afdeling geriatrie van Ziekenhuis Gelderse Vallei samenwerkt met Wageningen Universiteit. Uit de bevindingen blijkt dat lagere magnesiumwaarden in het bloed bij ouderen zijn gerelateerd aan medicijngebruik en een magnesiumtekort kan leiden tot diverse klachten. Met de resultaten kunnen in de toekomst eerder risicopatiënten worden opgespoord én door gericht advies symptomen van tekorten worden voorkomen.
Magnesiumtekorten en medicijngebruik
Het onderzoek is gebaseerd op gegevens van 343 ouderen, die voor de eerste keer een bezoek brachten aan de polikliniek Geriatrie van Ziekenhuis Gelderse Vallei. Bij 22% van de patiënten werd een laag magnesiumgehalte in het bloed (van Mg <0,75 mmol/l) geconstateerd. Bij gebruik van diabetesmedicatie werden lage waardes bij maar liefst 41% vastgesteld. De lage magnesiumwaardes kwamen ook vaak voor bij gebruik van protonpompremmers (een maagzuurremmer), calciumsupplementen, luchtwegverwijders en bepaalde medicatie voor hart- en vaatproblematiek. Bij gebruikers van meer dan 5 medicijnen was het percentage met magnesiumtekorten het hoogst. Bij twee derde van deze groep medicijngebruikers kwam een lage magnesiumwaarde voor.
Diagnose en behandeling
Verbanden tussen een lage magnesiumspiegel (≤ 0.75 mmol/l) en klachten zoals atriumfibrillatie, hoge bloeddruk, hartinfarct, plotselinge hartdood, beroerte of diabetes zijn volgens Wout al eerder aangetoond. De klachten worden volgens haar vaak niet herkend als magnesiumtekort. “Het laboratorium hanteert een ondergrens van < 0.70 mmol/l en klachten worden verwacht bij bloedspiegels < 0.50 mmol/l. Advies voor suppletie volgt pas bij bloedwaardes onder de 0.40 mmol/l. De afdeling Geriatrie in Ziekenhuis Gelderse Vallei pakt het anders aan en behandelt een tekort al bij magnesiumspiegels < 0.60 mmol/l.”
Gunstig effect magnesium
Magnesium lijkt volgens een onlangs verschenen artikel in Libelle ‘een gunstig effect te hebben op chronische ziektes zoals diabetes, waar 1,2 miljoen Nederlanders aan lijden’. Wout zegt hierover: “Hoogstwaarschijnlijk doet magnesium ook veel positiefs bij typische diabetescomplicaties zoals slecht zien, nierproblemen en neuropathie (pijn, tintelingen, gevoelloosheid in handen en voeten). Diabeten kunnen veel baat hebben bij een gezond eetpatroon, inclusief magnesiumrijke voeding, en uiteraard voldoende beweging.”
Toekomst
Op dit moment wordt magnesium vaak helemaal niet geprikt, ziet men één bloedwaarde als onvoldoende betrouwbaar of vindt men aanvullende bepalingen belastend voor de patiënt. Dit leidt tot symptoombestrijding van de gevolgen van een klinisch magnesiumtekort en een toename van medicijngebruik. Wout: “En dat terwijl gerichte behandeling door magnesiumrijke voeding of magnesiumsuppletie juist kan bijdragen aan het verminderen van medicijngebruik en aan gezondheidswinst voor de patiënt. Voor de toekomst hebben we veel ideeën. We hebben een voorstel ingediend om een tool te ontwikkelen, die op basis van o.a. medicijngebruik het risico op tekorten aan bepaalde vitamines en mineralen voorspelt. Door meer kennis over voeding-geneesmiddelinteracties hopen we bij te dragen aan het verminderen van ziektelast en medicijngebruik.”