Darmen / stoelgang

Via je slokdarm en je maag komt het eten in je darmen terecht. Spijsverteringssappen uit je lever en alvleesklier helpen het eten te verteren. Je spijsvertering wordt ondersteund door miljarden bacteriën die in je darmen zitten. Jouw darmflora (microbiota of microbioom) zorgt onder andere voor de juiste stoelgang en een goed functionerend immuunsysteem. Volgens de Maag Lever Darm Stichting zijn er twee miljoen Nederlanders met aandoeningen aan het spijsverteringsstelsel. Dat kan gaan om ongemakken in de maag, lever of darmen. Wat kun je doen om de gezondheid van je darmen te ondersteunen? Voldoende bewegen en gezonde voeding zijn belangrijk. Je kunt daarnaast je spijsvertering ondersteunen met voedingssupplementen voor je darmen.  

Een gezond microbioom is belangrijk

Het microbioom is een verzameling van allerlei bacteriën, virussen en gisten die in ons lichaam zitten. Het microbioom ondersteunt je lichaam tegen ziekteverwekkers en heeft ook een rol in de vertering van voedsel, met name van vezels. Er leven zowel goede als ‘slechte’ bacteriën in de darmen. De balans hiertussen is erg belangrijk. Omgevingsfactoren, voeding en het gebruik van geneesmiddelen kan de samenstelling van het microbioom beïnvloeden. Lees op deze pagina verder over het microbioom.

Je spijsvertering gezond houden

Wat en hoe je eet heeft veel invloed op je spijsvertering, maar ook voldoende beweging en weinig stress zijn belangrijk voor een gezonde spijsvertering. De volgende tips helpen je spijsvertering gezond te houden:

• Eet gezond en gevarieerd met voldoende vezels. Vezels zitten voornamelijk in plantaardige producten, denk hierbij aan fruit en volkoren graanproducten. Ze kunnen niet verteerd worden door ons lichaam en vormen een voedingsbodem voor de goede bacteriën in onze darmen.
• Goed kauwen, rustig eten en geen afleiding tijdens het eten zijn belangrijk voor een goede spijsvertering. Een goede spijsvertering begint namelijk al in de mond.       
• De hele dag door eten is erg belastend voor je spijsvertering. Het is daarom goed om je darmen rust te geven door niet de hele dag door te eten.
• Dagelijks heb je minimaal 1,5 tot 2 liter vocht nodig. Water, koffie, thee en vruchtensap dragen bij aan je vochtinname.
• Bewegen en sporten zijn belangrijk voor een goede spijsvertering. Lichaamsbeweging bevordert de beweging van de darmen en dat is weer nodig voor een goede vertering en stoelgang. 
• Maak ruimte voor ontspanning. Je hersenen en darmen staan met elkaar in verbinding en kunnen met elkaar communiceren. Te veel stress kan leiden tot darmklachten. 

Het prikkelbare darm syndroom

Het prikkelbare darm syndroom, ook wel PDS genoemd, is een functionele maag- darmstoornis. Dat houdt in dat er geen onderliggende oorzaak is. Bij het prikkelbare darm syndroom kun je last hebben van buikpijn, buikkrampen, problemen met de ontlasting zoals diarree of juist verstopping, een opgezette buik of winderigheid. Als je denkt dat je last hebt van het prikkelbare darm syndroom is het belangrijk om naar je (huis)arts te gaan. Deze kan een diagnose stellen en uitsluiten dat er een andere oorzaak is.

Bij PDS kunnen bepaalde voedingsmiddelen klachten veroorzaken. Het is daarom belangrijk om samen met een diëtist het voedingspatroon te bekijken. Veranderingen in je voeding en je leefstijl, zoals voldoende beweging, kunnen je mogelijk helpen. De Maag Lever Darm Stichting raadt daarnaast de volgende voedingssupplementen aan als ondersteuning bij PDS[1]:

• Psylliumvezels bevorderen een normale stoelgang. Ze nemen veel vocht op waardoor het de ontlasting zachter of juist steviger kan maken.
• Pepermuntolie kan een ontspannende werking hebben op de darmen. Hiermee ondersteunt het de spijsvertering.
• Probiotica bevorderen een goede darmflora wat belangrijk is voor de spijsvertering.

Voedingssupplementen voor de darmen

Naast gezonde voeding, voldoende beweging en het verminderen van stress kunnen ook sommige voedingssupplementen je darmen ondersteunen.

Probiotica

Probiotica zijn bacteriestammen die een goede darmflora bevorderen. Deze belangrijke bacteriën zijn gunstig voor je darmen en dragen ook bij aan je stofwisseling en weerstand. Door veel factoren, zoals bijvoorbeeld stress, kan de darmflora verstoord raken. Ook kan een antibiotica kuur een ongunstige invloed hebben op je darmflora en soms zelfs zorgen voor diarree. In een voedingssupplement met probotica zitten gunstige bacteriën, die levend aankomen in je darmen. Er zijn aanwijzingen dat een probiotica supplement helpt om je darmflora te herstellen en daarbij bijdraagt aan de gezondheid van je darmen.

Prebiotica

Prebiotica zijn onverteerbare koolhydraten en voedingsvezels die als voeding voor goede bacteriën dienen. Ze komen onveranderd in de dikke darm aan. Daar stimuleren ze selectief de groei en activiteit van (goede) bacteriën in de dikke darm, de probiotica. Voorbeelden van prebiotica zijn inuline en fructo-oligosachariden.

Inuline

Inuline behoort tot de prebiotica. Inuline is een vezel die de goede bacteriën in de darm voedt. Inuline komt voor in de wortels van planten, die groeien in gematigd koude gebieden. Enkele voorbeelden zijn cichorei, aardpeer, dahlia, paardenbloem, schorseneer en artisjok. Voedingssupplementen met inuline kunnen nuttig zijn bij een onregelmatige stoelgang.

Artisjok

Artisjok bevat veel vezels en inuline, waardoor het de darmen stimuleert en een prebiotische werking heeft. Daarnaast ondersteunt artisjok de lever. Een goede werking van de lever is belangrijk voor een goede vetvertering.

Chlorella

Chlorella is een groene alg waar veel voedingstoffen inzitten. Zo bevat het vitamines, mineralen, eiwitten en actieve plantenstoffen als carotenoïden. Chlorella dankt haar naam aan het feit dat het zeer rijk is aan chlorofyl (bladgroen). Chlorofyl heeft een gunstige invloed op allerlei functies in het lichaam, zo ook de darmwerking. Chlorella zorgt mogelijk voor een goede balans tussen gunstige en ongunstige bacteriën in de darm.

Fenegriek

Fenegriek wordt al sinds de oudheid ingezet vanwege de gunstige werking op het lichaam. Vooral de zaden worden gebruikt voor het maken van poeders en extracten. Fenegriek heeft een positief effect op de spijsvertering. Er zijn aanwijzingen dat bepaalde stoffen in fenegriek goed zijn voor het darmslijmvlies en de darmbewegingen stimuleren. Fenegriek wordt daarnaast ook wel eens gebruikt voor een verzachtende werking op de maag.

Lijnzaad

Als je last hebt van een moeilijke stoelgang of harde ontlasting, kan een aanvulling met lijnzaad nuttig zijn. Lijnzaad is namelijk rijk aan vezels, waarvan bekend is dat deze belangrijk zijn voor een goede stoelgang. Vezels geven volume aan de ontlasting en zorgen ervoor dat de darmen in beweging blijven. Daarnaast zorgt lijnzaad voor een gladde slijmlaag in de darmen die het transport van de ontlasting makkelijker maakt.

[1] Maag Lever Darm Stichting. (2024, September 2). PDS – Hoe gaat het verder? – Maag Lever Darm Stichting. https://www.mlds.nl/chronische-ziekten/pds-prikkelbare-darm-syndroom/hoe-gaat-het-verder/