Voedingssupplementen
Voedingssupplementen zijn producten met actieve stoffen in een geconcentreerde vorm. Een voedingssupplement kan vitamines, mineralen, kruiden of andere stoffen zoals aminozuren, visolie of probiotica bevatten. Ze zijn er in veel verschillende vormen zoals een tablet, capsule, poeder, druppel, spray of vloeistof. Het woord ‘supplement’ betekent aanvulling, en daarmee zijn voedingssupplementen een aanvulling op je voeding. Je gebruikt ze om de gezondheid te ondersteunen. Bekende voedingssupplementen zijn bijvoorbeeld vitamine C voor de weerstand of magnesium voor de spieren. Ook visolie, rode-gist-rijst en eiwitpoeder zijn voedingssupplementen. Je kunt ze kopen bij de drogist, apotheek, reformwinkel, online en in steeds meer supermarkten. Waar heb je voedingssupplementen voor nodig en wat is het effect? Wat zijn de voordelen van voedingssupplementen en is er bewijs dat ze werken?
Soort voedingssupplementen
Voedingssupplementen kun je grofweg verdelen in 4 groepen. Je hebt supplementen met vitamines, mineralen, planten (kruiden) of met andere stoffen. Een voedingssupplement met planten wordt ook wel een kruidensupplement genoemd. Denk hierbij aan een kurkumasupplement of een valeriaan tinctuur. Onder overige voedingssupplementen vallen bijvoorbeeld enzymen, omega-3 vetzuren en probiotica. Klik hieronder op de categorie om meer te lezen over de soorten voedingssupplementen.
Waar zijn voedingssupplementen voor nodig?
Voedingssupplementen bevatten voedingsstoffen die belangrijk zijn voor je gezondheid en het goed functioneren van je lichaam. Denk bijvoorbeeld aan vitamine A, een belangrijke vitamine voor je ogen. Of calcium dat van belang is voor sterke botten. Er zijn meerdere redenen om een voedingssupplement te gebruiken. Het lukt veel mensen niet om elke dag gezond en gevarieerd te eten, zoals 250 gram groente, 2 stuks fruit of 1x per week vette vis. Een multivitamine of visolie kan dan een goede aanvulling zijn. En als je weinig of geen dierlijke producten eet, dan is een vitamine B12 supplement nuttig. Ook kan het zijn dat je een verhoogde behoefte hebt aan voedingsstoffen, bijvoorbeeld tijdens zwangerschap of bij medicijngebruik. Het kan ook zo zijn dat jouw lichaam een vitamine of mineraal niet goed opneemt uit voeding. In al deze gevallen is een voedingssupplement als aanvulling op jouw voeding nuttig. Daarnaast worden voedingssupplementen, met name kruidensupplementen ook vaak gebruikt om een specifieke gezondheidsreden. Zo wordt kurkuma veel gebruikt voor behoud van soepele gewrichten, of Echinacea ter ondersteuning van de weerstand.
Het effect van voedingssupplementen
Als je een voedingssupplement neemt, dan merk je in veel gevallen niet direct een effect. Het is niet hetzelfde als een geneesmiddel, dat je neemt om een klacht te genezen en waarbij je snel effecten merkt. Een voedingssupplement neem je om je gezondheid te ondersteunen. Het is dus niet gek als je ‘niks’ merkt van een voedingssupplement, maar je voedt je lichaam wel met belangrijke voedingsstoffen zoals vitamines en mineralen waardoor je zorgt dat het goed kan blijven functioneren. Als er in je lichaam door een langdurig te lage inname van een vitamine of mineraal een tekort ontstaat, dan kan je daar klachten van ervaren. Zo kan een tekort aan magnesium voor spierkrampen zorgen. Bij kruidensupplementen ligt dit net wat anders. Planten, of stoffen in planten, kunnen wat extra’s voor jouw gezondheid doen. Denk aan sint-janskruid voor je gemoedstoestand, of valeriaan voor ontspanning. Of je een effect merkt en wanneer is afhankelijk van het soort supplement en de reden waarom je het neemt.
De voordelen van voedingssupplementen
Met een voedingssupplement krijg je op een eenvoudige manier voedingsstoffen binnen. De voedingsstoffen in voedingssupplementen neemt je lichaam vaak makkelijker op dan uit voeding. Dat betekent dat veel van de voedingsstoffen in je bloed terecht komt en beschikbaar is voor je lichaam om te gebruiken, in plaats van dat ze verloren gaan via bijvoorbeeld de ontlasting. Je mag voedingssupplementen nooit gebruiken in plaats van gezonde, gevarieerde voeding. Het is een aanvulling op je voeding. Voeding bevat namelijk ook allemaal andere belangrijke stoffen voor je gezondheid, zoals vezels en bioactieve stoffen. Als je dagelijks voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt, dan draagt dat bij aan de optimale gezondheid van je lichaam.
Het bewijs
Het gezondheidseffect van voedingssupplementen is altijd onderbouwd. Hoe sterk het bewijs is voor de gezondheidseffecten kan per voedingsstof verschillen. Bij elk voedingssupplement op onze website vind je meer informatie over wat de stof precies voor je gezondheid kan doen. De informatie over gezondheidseffecten is per voedingssupplement gemarkeerd met één, twee of drie blaadjes, zodat je in één oogopslag kan zien hoe sterk de wetenschappelijke onderbouwing is voor een bepaald effect. Lees hier meer over deze indeling.
Orthomoleculaire voedingssupplementen
Orthomoleculaire voedingssupplementen worden gemaakt op basis van de orthomoleculaire voedingsleer. Het doel van de orthomoleculaire voedingsleer is om via voeding en suppletie optimale concentraties van voedingsstoffen in het lichaam te krijgen, voor een goede functie van organen en weefsels. Soms zijn orthomoleculaire voedingssupplementen hoger gedoseerd dan reguliere supplementen. Deze supplementen worden vaak geadviseerd door een orthomoleculaire therapeut, arts of diëtist op basis van een persoonlijke advies. Zij hebben hiervoor een speciale opleiding gevolgd. Lees hier meer over wat een orthomoleculaire diëtist precies doet.
Veelgestelde vragen
Zijn voedingssupplementen veilig?
De Nederlandse wet stelt hoge eisen aan de kwaliteit en veiligheid van voedingssupplementen. Voedingssupplementen die in Nederland verkrijgbaar zijn, zijn veilig. Uiteraard is overmatige consumptie nooit gezond. Dat geldt voor voeding en ook voor supplementen. Bij ieder voedingssupplement op onze website staat waar je op moet letten bij gebruik van dat specifieke supplement. Ook wordt, wanneer bekend, een veilige inname genoemd. Meer weten over of de veiligheid van voedingssupplementen?
Kun je voedingssupplementen meenemen in het vliegtuig?
Je mag bijna altijd voedingssupplementen meenemen op reis, in het vliegtuig en door de douane. Dat kun je opzoeken via de app Douane Reizen. Bij jouw vakantieland staan de regels over wat je wel en niet in je koffer of handbagage mee mag nemen. Check het voor vertrek, zodat je bij de douane niet voor verrassingen komt te staan. Neem ook de verpakking van supplementen mee, of het label waarop meer informatie staat zoals de ingrediënten van het supplement. Op die manier kan je aantonen wat erin zit, mochten ze er naar vragen. Neem supplementen in kleine hoeveelheden mee, zodat het duidelijk is dat het voor jouw eigen gebruik is en geen handel. Wil je weten welk supplementen handig zijn voor op reis?
Zijn E-nummers in voedingssupplementen veilig?
E-nummers, ook wel hulpstoffen of additieven genoemd, zijn stoffen die aan voedingssupplementen en levensmiddelen worden toegevoegd voor verbetering van bijvoorbeeld het uiterlijk, de smaak of de houdbaarheid van supplementen. Een gebruikte hulpstof met een E-nummer heeft dus een bepaalde functie in het product. Er is vaak twijfel over de veiligheid van e-nummers. Maar dat is niet nodig, E-nummers zijn goedgekeurde en veilige hulpstoffen in supplementen.
Kun je meerdere voedingssupplementen tegelijk gebruiken?
Ja, je kan meerdere voedingssupplementen tegelijk gebruiken. Als je supplementen met elkaar combineert, dan is het wel goed om erop te letten dat je niet te veel van iets binnenkrijgt. We hebben wat tips voor juist gebruik van meerdere voedingssupplementen.
Bestaan er ook biologische voedingssupplementen?
Er bestaan biologische voedingssupplementen. Dit zijn bijvoorbeeld kruiden of planten die biologisch zijn geteeld, zoals rode gist rijst of ashwagandha. Om een voedingssupplement ‘biologisch’ te noemen, moet er aan alle eisen van biologische productie zijn voldaan. Lees hier hoe je een biologisch voedingssupplement kunt herkennen.
Kun je medicijnen en voedingssupplementen tegelijk gebruiken?
Medicijnen en voedingssupplementen kunnen elkaar beïnvloeden. Soms is het juist goed om ze samen te gebruiken en soms niet. Sommige medicijnen kunnen de opname van voedingsstoffen in het lichaam verminderen, waardoor er een tekort aan vitaminen of mineralen kan ontstaan. Het is dan goed om ze samen te gebruiken. Sommige kruidensupplementen kunnen de werking van medicijnen beïnvloeden, het is dan beter om ze niet samen te gebruiken. Wanneer kan je voedingssupplementen en medicijnen wel en niet tegelijk gebruiken?
Hoe lees je het etiket van een voedingssupplement?
Belangrijke onderdelen van een etiket zijn de ingrediëntenlijst en de samenstellingstabel. Hier zie je welke ingrediënten het supplement bevat, in welke hoeveelheid per dagdosering en het percentage van de referentie-inname, dat is de hoeveelheid vitamine of mineraal die een gemiddelde volwassene per dag nodig heeft. Let ook altijd op de aanbevolen dagdosering, waarschuwingsteksten over leeftijd en medicijngebruik en een bewaaradvies. Lees hier meer over hoe je het etiket van voedingssupplementen kan lezen.
Waar moet je op letten bij gebruik van voedingssupplementen?
We merken dat er behoefte is aan advies over goed gebruik van voedingssupplementen. Er zijn een aantal dingen waar je op moet letten bij gebruik van een voedingssupplement. Allereerst gaat een gezonde en actieve levensstijl voorop, supplementen zijn een aanvulling op een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Lees ook altijd de verpakking, hier staat belangrijke informatie op zoals waarschuwingsteksten en de dagdosering. Let ook op als je medicijnen gebruikt en pas op met claims die mooi lijken om waar te zijn. Lees hier meer tips voor juist gebruik van voedingssupplementen.